Sankcja kredytu darmowego polega na pozbawieniu kredytodawcy dochodu z tytułu odsetek i innych kosztów kredytu, w przypadku gdy umowa kredytu nie spełnia wymogów informacyjnych opisanych w ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1028 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 45 ust. 1 i 5 ustawy o kredycie konsumenckim w przypadku naruszenia przez kredytodawcę postanowień ustawy konsument, po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia, zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie. Uprawnienie konsumenta do złożenia oświadczenia wygasa po upływie roku od dnia wykonania umowy, co należy rozumieć przez spłatę ostatniej raty kredytu. Zastosowanie sankcji kredytu darmowego skutkuje tym, że kredytodawca lub pożyczkodawca pozbawiony jest możliwości pobierana odsetek od kredytu lub pożyczki oraz kosztów związanych z ich udzieleniem (np. Prowizji), z kolei kredytobiorca lub pożyczkobiorca zobowiązany jest spłacać tylko raty kapitałowe na warunkach wynikających z umowy.

Umowa kredytu lub pożyczki musi spełniać określone warunki, aby móc skorzystać z sankcji kredytu darmowego:

• przeznaczenie kredytu lub pożyczki na cel niezwiązany z działalnością gospodarczą.

• kwota kredytu lub pożyczki nie przekracza 255 550 zł lub jej równowartości w innej walucie.

• kwota kredytu lub pożyczki może przekraczać 255 550 zł, w przypadku gdy celem jest remont domu lub mieszkania, a kredyt nie jest zabezpieczony hipoteką.

• umowa została zawarta po 18 grudnia 2011 r.

• nie minął rok od spłaty (jeżeli dokonano całkowitej spłaty kredytu lub pożyczki).

• umowa zawiera naruszenia, o których mowa w ustawie o kredycie konsumenckim.

Z uwagi na powszechną praktykę zawierania przez banki w umowach tzw. ukrytych kosztów, szacuje się, że większość umów może zostać objęta sankcją kredytu darmowego. Warto podkreślić, że naruszenie przepisów ustawy o kredycie konsumenckim ma miejsce nie tylko w sytuacji niezawarcia w umowie wymaganych informacji, ale również w przypadku zawarcia w umowie informacji wymaganych ustawą, ale w sposób wprowadzający konsumenta w błąd.

Przykładem naruszenia postanowień ustawy może być brak wskazania lub błędne wskazanie:

– danych kredytobiorcy lub kredytodawcy

– rodzaju kredytu

– czasu obowiązywania umowy

– całkowitej kwoty kredytu

– terminu i sposobu wypłaty kredytu

– stopy oprocentowania oraz warunków jej stosowania i zmiany

– rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania (RRSO) oraz całkowitej kwoty do zapłaty

– zasad i terminów spłaty kredytu.

Każda umowa kredytu lub pożyczki wymaga indywidualnej analizy, dlatego przed złożeniem oświadczenia o sankcji kredytu darmowego należy zweryfikować, czy umowa faktycznie zawiera zapisy niezgodne z prawem oraz czy spełnia przesłanki skorzystania z ochrony prawnej.

Podsumowując, realną korzyścią z korzystania z sankcji kredytu darmowego jest:

– odzyskanie spłaconych odsetek i kosztów kredytu

– znaczne obniżenie raty na przyszłość